Theo diễn đàn Diễn đàn Công nghệ Mở 2025 diễn ra tại Hà Nội ngày 3 tháng 11 năm 2025, do Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam tổ chức với chủ đề “AI với công nghệ mở và mã nguồn mở”, Chính phủ Việt Nam đã chính thức xác định hướng đi: phát triển AI và các hệ thống số dựa trên nền tảng mở, nhằm tăng tính chủ động, minh bạch và năng lực làm chủ công nghệ.

Nguồn: Vietnam Journal of Science and Technology (VJST)

✅ Những điểm nổi bật

• Nguyễn Mạnh Hùng – Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ – nhấn mạnh: “Công nghệ số sẽ lan tỏa khắp đời sống như ‘khí hậu’ chúng ta hít thở; và giải pháp để ‘hít thở miễn phí’ công nghệ là công nghệ mở.” 

• “Công nghệ mở” ở đây không chỉ là mã nguồn mở (open source) mà còn bao gồm kiến trúc mở (open architecture) và chuẩn mở (open standards) để mọi tổ chức, cá nhân có thể tham gia sáng kiến công nghệ. 

• Việt Nam đặt mục tiêu xây dựng cộng đồng AI mở, tăng cường hạ tầng tính toán, dữ liệu mở và hệ sinh thái khởi nghiệp, nhằm tạo ra sản phẩm “Make in Vietnam” – chủ động từ thiết kế đến triển khai. 

🔍 Vì sao đây là bước ngoặt quan trọng?

• Trước đây, nhiều hệ thống công nghệ quan trọng ở Việt Nam thường thuộc dạng “hộp đen” (black box) do nước ngoài cung cấp, khiến khả năng làm chủ bị giới hạn. Bộ trưởng Hùng nhấn rằng: “Nếu chỉ mua công nghệ mà không hiểu được thì sẽ bị lệ thuộc.” Trong bối cảnh AI, khi các mô hình lớn/quan hệ quốc tế ngày càng phổ biến, việc mở, minh bạch và có sự tham gia của cộng đồng là cách bảo đảm an toàn, công bằng và chủ quyền công nghệ.

• Với ngành CNTT – truyền thông đang được xác định là ngành kinh tế mũi nhọn của Việt Nam, việc đi theo hướng mở giúp tận dụng nguồn lực nội địa, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và tăng tốc triển khai.

⚠️ Thách thức và lưu ý

• Dù có định hướng rõ, nhưng để “mở” thật sự và hiệu quả cần có hạ tầng mạnh — từ trung tâm dữ liệu, siêu máy tính đến kết nối dữ liệu, nhân lực chất lượng cao. Bộ trưởng và các chuyên gia đã cảnh báo việc Việt Nam cần chuẩn bị đồng bộ. 

• “Mở” không đồng nghĩa với “không kiểm soát”. Cần có khuôn khổ pháp lý, chuẩn mực an toàn và quy trình giám sát công nghệ để tránh rủi ro về quyền riêng tư, bảo mật và lệch chuẩn. 

• Việc chuyển từ mô hình “mua” sang “chủ động phát triển” công nghệ đòi hỏi thời gian, vốn và sự phối hợp giữa nhà nước, doanh nghiệp và viện nghiên cứu. Chặng đường này sẽ không dễ dàng nhưng được đánh giá là cần thiết.

📝 Kết luận

Việc Việt Nam chọn công nghệ mở như một chiến lược quốc gia trong kỷ nguyên chuyển đổi số và AI là bước tiến mang tính chiến lược. Với việc từ bỏ tư duy “mua công nghệ” sang “làm chủ công nghệ”, Việt Nam không chỉ hướng đến việc phát triển sản phẩm công nghệ nội địa mà còn khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị số toàn cầu.
Đối với các doanh nghiệp như công ty bạn — chuyên cung cấp thiết bị, chuyển đổi số và giải pháp công nghệ — đây là cơ hội lớn: từ hợp tác phát triển phần mềm nguồn mở, khai thác dữ liệu mở, đến xây dựng dịch vụ chuyển đổi số theo chuẩn mở cho công cộng và doanh nghiệp. Chuẩn bị nhân lực, mở rộng hợp tác quốc tế và đón đầu nền tảng công nghệ mở sẽ là yếu tố then chốt để không bị bỏ lại phía sau.